کارگاه

گام‌به‌گام

ترجمة ادبیات معاصر یونانی و فارسی

Εργαστήρι μετάφρασης

σύγχρονης περσικής & ελληνικής ποίησης

εν προόδω

بگذار همه بخندند

به شاعری که

در اوج زمستان

شعری در ستایش تو سروده است

پاییز زیبا. ی

Άσε τους να περιγελούν

τον ποιητή

που μες στη βαρυχειμωνιά

έγραψε ένα ποίημα υμνητικό για σένα,

ωραίο φθινόπωρο.

کبوترم آمده است

بی شاخة زیتونی بر منقار

کبوترم را سر می‌برم. ی

Το περιστέρι μου ήρθε

χωρίς κλαδί ελιάς στο ράμφος.

Το περιστέρι μου το καρατομώ.

قرار


قرارمان

همين جا بود

تو آمدي

هر دو برهنه بوديم

مثل

آزادي

  عشق

خشم

من حتي ساعتم را نبسته بودم

قرارمان

همين جا بود

روي همين نيمكت

زير همين درخت

و همين آسمان

تو نيامدي

و من شدم جاي خالي تو

براي نيمكت

    براي درخت

براي آسمان. ی

Συνεύρεση


Είπαμε

να βρεθούμε εδώ.

Και ήρθες.

Γυμνοί ήμασταν κι οι δυο,

όπως

η ελευθερία,

ο έρωτας,

η οργή.

Ούτε το ρολόι μου δεν φορούσα.

Είπαμε

να βρεθούμε εδώ.

Σ' αυτό το παγκάκι,

κάτω απ' αυτό το δέντρο

κι αυτόν τον ουρανό.

Και δεν ήρθες.

Κι έγινα εγώ η αδειανή σου θέση.

Μ' έβλεπε το παγκάκι,

μ' έβλεπε το δέντρο,

μ' έβλεπε ο ουρανός.

هر شعر روایتیست

از منظرة هولناک نبودنت

درست وقتی خیال می‌کنم

روبه‌رویم نشسته‌ای

با همان لبخند همیشگی‌ات. ب

Κάθε ποίημα αφηγείται

το φρικαλέο θέαμα της απουσίας σου

ειδικά όταν σε φαντάζομαι

να κάθεσαι απέναντί μου

με το γνώριμο χαμόγελό σου.

دردهای کوچک


عمری

چون لکه‌های ننگ

در پس برادران بزرگترتان

عشق

آزادی

پنهانتان کردیم

عمری بر طبل‌های بزرگ کوبیدیم

مباد که کسی

فریادهاتان را بشنود

اکنون آزادید

دردهای کوچک من

فقر 

تنهایی

که خود را جار بزنید

اکنون

که گوش‌ها و چشم‌ها پر است

و فریادهاتان

چون صدای افتادن سکه‌ای در بازار مسگران گم خواهد شد. ی

Μικρές σκοτούρες


Μια ολόκληρη ζωή

σαν ντροπή

πίσω απ' τις μεγαλύτερες τις αδελφές σας,

την Aγάπη

και την Eλευθερία,

σας έκρυβα.

Μια ολόκληρη ζωή

χτυπούσα τα μεγάλα τα τύμπανα,

για να μην ακούει κανένας τις κραυγές σας.

Τώρα είστε ελεύθερες,

μικρές μου σκοτούρες, 

φτώχεια

μοναξιά.

Τώρα μπορείτε να βγείτε βούκινο.

Τώρα που τα μάτια και τ' αφτιά έχουνε μπουχτίσει.

Και οι κραυγές σας,

σαν τον ήχο ενός νομίσματος που 'πεσε μες στην αγορά των χαλκουργείων,

θα χαθούνε.

دماونديه


تهران تب كرده است

آبله دارد

تهران دچار بي خوابي است

و تمام ديشب را بيدار مانده است

و دماوند 

حالا

نه ديو سپيد پاي دربند

نه گنبد گيتي

كه بزرگترين جوش چركي دنياست. ی


Του Νταμαβάντ


Η Τεχεράνη έχει πυρετό

έχει ευλογιά

η Τεχεράνη έχει χάσει τον ύπνο της

έμεινε ξάγρυπνη όλη τη νύχτα

και το Νταμαβάντ

τώρα δεν είναι 

πια ο λευκός τιτάνας δεσμώτης

ούτε ο ουράνιος θόλος

αλλά το μεγαλύτερο σπυρί του κόσμου

έτοιμο ν' αρχίσει να πυορροεί.


گهواره


می‌خواستم گهواره‌ای بسازم

برای کلمه‌های یتیم مانده

چه می‌دانستم

کلمات که آرام بگیرند

آدمی بی‌قرار می‌شود. ی

Η κούνια


Μια κούνια ήθελα να σκαρώσω

για τις λέξεις που ορφάνεψαν

Πού να 'ξερα πως

μόλις οι λέξεις ησυχάσουν

τον άνθρωπο τον πιάνει ανησυχία.

هربار


هربار که می‌روم

پاره‌ای از تو را با خود می‌برم

رنگی

بویی

چیزی

در گوشه‌ای از چمدانم

لای کتابی

.توی جیب شلوارم

هربار در فرودگاه

دستگاه جیغ می‌کشد

 ومأموران فرودگاه دورم جمع می‌شوند

و هرچه می‌گردند هیچ نمی یابند

.و در آخر با نگاههای مشکوک بدرقه‌ام می‌کنند

هربار که می‌رسم

می‌بینم پاره‌ای از من نیست

شاید وقتی خواب بوده‌ام

تو برش داشته‌ای

و جایی لای گیسوان بلندت

زیر کوسنی

زیر خاک یکی از گلدانهای خانه

یا میان لبهایت

آنگاه که می‌بوسیدمشان

پنهانش کرده‌ای. ی

Κάθε φορά


Κάθε φορά που φεύγω

παίρνω ένα κομμάτι σου μαζί μου

ένα χρώμα

μια μυρωδιά

κάτι

σε μια γωνιά της βαλίτσας μου

μέσα σ' ένα βιβλίο

στην τσέπη του παντελονιού μου.

Κάθε φορά στο αεροδρόμιο

στριγκλίζει το μηχάνημα

και η ασφάλεια του αεροδρομίου με περικυκλώνει

και όσο και να με ψάχνουν δεν βρίσκουν τίποτα

και τελικά με ακολουθούν με βλέμματα καχύποπτα.

Κάθε φορά που φτάνω

καταλαβαίνω ότι μου λείπει ένα κομμάτι μου

Ίσως να το πήρες εσύ

ενώ κοιμόμουν

και κάπου μες στα μακριά σου τα μαλλιά

κάτω απ' το μαξιλάρι σου

μες στο χώμα σε κάποια από τις γλάστρες του σπιτιού μας

ή ανάμεσα στα χείλη σου

όταν τα φίλησα

να το έκρυψες.

از تو چه پنهان

دلم پیش هیچ‌کس آرام نمی‌گیرد

و پاهایم بر هیچ زمینی قرار می‌گیرد

و نگاهم

یهودی شیدا و آواره‌ای را می‌ماند

که تا سر بلند می‌کنم

می‌گوید:و  

نه، این آبی سرزمین موعودم نیست.م

Από σένα γιατί να το κρύψω

η καρδιά μου σε κανέναν πλάι δεν ηρεμεί

και τα πόδια μου σε καμία γη δεν ησυχάζουν

και το βλέμμα μου

όμοιο σαλού από έρωτα και περιπλανώμενου Ιουδαίου

κάθε που σηκώνω ψηλά το κεφάλι

λέει:

Όχι, δεν είν’ αυτό το γαλανό της δικής μου Γης της Επαγγελίας.

محمد همتی در سال 1358 در زرندساوه به دنیا آمد و در رشتة مترجمی ادبیات آلمانی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت. او در شهر زادگاهش ساکن و از ده سال پیش تاکنون مشغول ترجمة ادبیات آلمانی است. از جمله نویسندگانی که او آثارشان را به زبان فارسی برگردانده است، می‌توان از هانس فالادا، نلی زاکس، میشائیل کومپفمولر و اویگن روگه نام برد. او همچنین از چندین بنیاد فرهنگی (از جمله بنیاد بوش و بنیاد هنر ایالت نوردراین‌وست‌فالن، مؤسسة تبادلات آکادمیک آلمان) بورس دریافت کرده است. ترجمة محمد همتی از رمان مارش رادتسکی نوشتة یوزف روت در سال 1397 برندة جایزة استاد ابوالحسن نجفی شد. محمد پانزده سال است که به سرودن شعر مشغول است و تنها بخشی از سروده‌هایش را در وبلاگ شخصی خودش منتشر کرده است. در اسفندماه 1397 تعدادی از اشعار او  به دو زبان آلمانی و فارسی در شمارة 26 نشریة ادبی آلمانی زبان پوئتین منتشر شد. نخستین مجموعة شعر او در سال 1398 در نسخه‌ای دوزبانه در انتشارات ساکریفیما در یونان منتشر می‌شود. ب

Ο Μοχαμμάντ Χεμματί γεννήθηκε το 1979 στην πόλη Ζαράντε της Σαβέ στο Ιράν και σπούδασε Μετάφραση γερμανικής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Ζει στη γενέτειρά του, όπου εργάζεται ως μεταφραστής γερμανόφωνης λογοτεχνίας. Μεταξύ άλλων έχει μεταφράσει Χανς Φάλλαντα, Νέλλυ Ζακς, Μίχαελ Κουμπφμύλλερ και Όιγκεν Ρούγκε και έχει λάβει διάφορες υποτροφίες (Ίδρυμα Bosch, Ίδρυμα Τεχνών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών). Η μετάφρασή του του μυθιστορήματος Εμβατήριο Ραντέτσκυ του Γιόζεφ Ροτ στα Περσικά τιμήθηκε το 2018 με το Βραβείο Αμπολχασσάν Νατζαφί. Τα τελευταία 15 χρόνια γράφει ποιήματα, εκ των οποίων έχει δημοσιεύσει ελάχιστα στο μπλογκ του. Τον Φεβρουάριο του 2019 δημοσιεύθηκαν ποιήματά του στο γερμανικό λογοτεχνικό περιοδικό Poetin. Η πρώτη του ποιητική συλλογή θα κυκλοφορήσει το 2019 στην Ελλάδα, σε μία δίγλωσση έκδοση από τις Εκδόσεις Σκαρίφημα.


حامیان / Υποστηρικτές